Zdjęcie zbiorowe: na wiadukcie kolejowym nad drogą Nowy Barkoczyn - Stary Barkoczyn
Za nami drugi etap z cyklu "Zdobywany Kolejową Odznakę Turystyczną" (KOLOT). Tym razem przeszliśmy się trasą zlikwidowanej w 2008 roku linii kolejowej Pszczółki - Kościerzyna na odcinku Nowy Barkoczyn - Kościerzyna, zwiedziliśmy Muzeum Kolejnictwa będący oddziałem Muzeum Ziemi Kościerskiej w Kościerzynie oraz na samym końcu pokonaliśmy odcinek linii Herby Nowe - Gdynia na zlikwidowanym odcinku Kościerzyna - Gołubie Kaszubskie.
Kolega Jacek i Adam zaingurowali sezon kąpielowy - a w jaki sposób ? dowiecie się z opisu do zdjęć do niniejszej relacji.
Zdjęcia z relacji autorstwa Mariusza dostępne są na naszym Bąbelkowym FTP`ie
Trochę o historii na podstawie wikipedii
1885-1899
Pierwsza linia kolejowa dotarła do Kościerzyny w 1885 roku. Była to rozebrana już linia kolejowa nr 233 Pszczółki - Kościerzyna, stanowiąca część sieci kolei wschodnich. Linia Pszczółki - Kościerzyna umożliwiała dotarcie do linii Gdańsk - Tczew. Najprawdopodobniej w tym samym roku powstała parowozownia. Nie ma żadnych dokumentów na potwierdzenie tej tezy, lecz pruskie koleje na stacjach końcowych zazwyczaj umieszczały niewielkie parowozownie.
Planowano również budowę linii Kościerzyna - Bytów, by połączyć te linie i stworzyć skrót z miast północno-zachodniej części obecnego woj. pomorskiego do Tczewa, Malborka i Olsztyna, jednak tej inwestycji wówczas nie zrealizowano.
1900-1930
15 lat później, w roku 1900, zbudowano linie do Lipusza, a po roku przedłużono ją do Chojnic. W tym samym roku, po wybudowaniu linii do Kartuz (przez Sikorzyno), Kościerzyna stała się węzłem kolejowym. Linia do Kartuz umożliwiała również dotarcie do Gdańska (przez linię Kartuzy-Stara Piła-Gdańsk Wrzeszcz). W 1901 roku ukończono budowę linii Lipusz - Bytów, dzięki czemu Kościerzyna zyskała bezpośrednie połączenie z północno-zachodnią częścią regionu.
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę podjęto decyzje o budowie magistrali węglowej (fragment dzisiejszej linii kolejowej nr 201). W 1920 roku w Kościerzynie powiększono parowozownie, która miała nie tylko obsługiwać ruch lokalny ale też planowaną magistralę. W tym samym roku ze względu na to, że granica polsko - niemiecka przecięła linię Lipusz - Bytów i rozebrano tory pomiędzy Lipuszem a Rogiem, Kościerzyna straciła połączenie z Bytowem. W 1928 roku zbudowano linię do Bąka, a dwa lata później, w 1930 r., Kościerzyna zyskała połączenie z Bydgoszczą. W 1930 zdecydowano się także zamknąć i rozebrać fragment linii do Kartuz, na odcinku Kościerzyna-Gołubie Kaszubskie, gdyż równolegle do niego był już gotowy odcinek magistrali węglowej o znacznie lepszych parametrach technicznych. Z pozostałej części linii powstała linia nr 214.
1939-1945
Zaraz po wybuchu wojny i likwidacji granicy zabrano się za odbudowę linii do Bytowa.
Według rozkładu jazdy z 1941 roku do Kościerzyny jeździły 4 pary pociągów osobowych w stronę Kartuz (Gdańska) i 3 w stronę Czerska w tym jeden do Bydgoszczy (obecnie do Czerska jest tylko jedna para, a do Bydgoszczy nie ma wcale), co świadczy o tym że na stacji w Lipuszu następowała przesiadka. 8 marca 1945 roku do Kościerzyny wkroczyła Armia Czerwona, a stacja przeszła w ręce polskie. Zarówno stacja jak i szlaki nie były mocno zniszczone w wyniku działań wojennych, przez co bardzo szybko wznowiono ruch pociągów.
1945-1990
Pod drugiej wojnie światowej przez dworzec w Kościerzynie przetoczyła się wielka fala migracyjna. Ludność z okolicznych wiosek przeprowadzała się na Wybrzeże, głównie do Gdyni. Przez Kościerzynę przejeżdżało też dużo pociągów towarowych, obsługujących porty (Linia pomiędzy Gdańskiem a Tczewem była w gorszym stanie).
W latach 60. stacja w Kościerzynie zaczęła się szybko rozwijać. Wg rozkładu jazdy z 1964-65 przez Kościerzynę jeździło 6 par pociągów do/z Gdyni, 4 do/z Bydgoszczy, 5 par do/z Chojnic, 3 do/z Pszczółek 3 pary przez Bąk do/z Czerska, 2 pary do/z Bytowa, jedna do/z Starogardu przez Skarszewy[8]. Natomiast wg rozkładu jazdy z 1966-67 przez Kościerzynę jeździło 13 par pociągów do/z Gdyni, 6 do/z Bydgoszczy, 5 par do/z Chojnic, 4 pary do/z Bytowa, 4 do/z Pszczółek 3 pary przez Bąk do/z Czerska. Jedna do/z Starogardu przez Skarszewy.
W roku 1969 ukończono elektryfikację linii Warszawa - Gdynia, co spowodowało, że większość przewozów towarowych nie odbywało się przez Kościerzynę. Przewozy pasażerskie, zarówno lokalne, jak i dalekobieżne, nie zostały jednak zmniejszone.
Szczyt rozwoju nastąpił w latach 70., kiedy to bana, jak potocznie mówiono o pociągu do Gdyni kursowała kilka razy dziennie, ciągnąc czteroczłonową bipę, a często doczepiano do niej dodatkowe wagony. Do tego dochodziły pociągi nocne oraz pośpieszne. Wtedy to do Kościerzyny można było dojechać bezpośrednio z Łodzi, Kielc i Wrocławia. W 1977 lokomotywownia Kościerzyna straciła na znaczeniu, gdyż obsługę lokomotyw w pociągach dalekobieżnych przejęły Gdynia i Bydgoszcz. Kościerska lokomotywownia obsługiwała wówczas tylko pociągi lokalne.
W latach 80. zaczęto likwidować połączenia dalekobieżne, gdyż bardziej ekonomiczne stało się prowadzenie takich składów zelektryfikowanymi odcinkami. Jednakże w rozkładzie z 1988/89 poza połączeniami lokalnymi, znajdowało się letnie połączenie pośpieszne z wagonami z Wrocławia, mające w składzie nawet 1 klasę.
Lata 90. XX w. i początek XXI w.
Po upadku PRL zlikwidowano połączenia dalekobieżne przez Kościerzynę, co było spowodowane w znacznym stopniu brakiem elektryfikacji. W rozkładzie z 1990 roku pojawiała się ostania przed 19-letnią przerwą para pociągów pośpiesznych w Kościerzynie relacji Gdynia-Wrocław-Gdynia, kursująca tylko podczas wakacji letnich.
W roku 1992 na terenie parowozowni powstał skansen, gdyż w dobie lokomotyw spalinowych istnienie takich małych parowozowni było niepotrzebne. W tym samym roku pojawiły się pierwsze spalinowe zespoły trakcyjne w Kościerzynie, były to dwuwagonowe pojazdy serii SA101 (001,002,003). Jednakże okazały się zbyt małe jak na tą trasę (jeszcze do niedawna jeździła bardzo pojemna Bipa), dodatkowo szynobusy były dość awaryjne ("choroby wieku dziecięcego"). Pojazdy te wkrótce trafiły na mniej obłożone potokiem podróżnych połączenia (tj. do Czerska i Chojnic). W maju 1993 zawieszono ruch na trasie Kościerzyna-Lipusz-Bytów (ruch Bytów-Słupsk został zawieszony wcześniej). W 1994 roku z powodu niskiej frekwencji, co wydaje się być nieprawdopodobne zważywszy że w rozkładzie z 93 występują tu, aż 4 pary pociągów, oraz słabego stanu torowiska zamknięto dla ruchu pasażerskiego linię nr 233, a po kilku miesiącach ustał także ruch towarowy, co w następstwie doprowadziło do rozebrania linii (obecnie planuje się na nasypie zrobić ścieżki rowerowe). W 1994 roku wprowadzono nowe SZT na linii Gdynia - Kościerzyna były to pojazdy z serii SA102, jednakże i one nie były długo stosowane na tej trasie, najpierw obsługiwały połączenia mniej uczęszczane przez podróżnych, wkrótce jeden poszedł do obsługi linii Chojnice - Tczew, drugi coraz częściej jeździł na trasie Gdynia-Hel. W 2001 roku podczas powodzi w Gdańsku przez Kościerzynę jeździły nawet pociągi Intercity, gdyż przez kilkanaście dni linia przez Gdańsk była nieprzejezdna, jednakże był to tylko objazd, a nie planowa komunikacja. W 2004 roku zawieszono na krótko ruch na linii Chojnice-Kościerzyna, lecz ze względu na protesty mieszkańców ruch wznowiono po półtorej miesiąca. Dwa razy zawieszony był ruch pomiędzy Kościerzyną, a Czerskiem (najprawdopodobniej związane było to tylko z remontem mostu na kanale Wdy). W tym czasie kursowała autobusowa komunikacja zastępcza.
Na koniec kilka ciekawych linków:
- o Muzeum Ziemii Kościerskiej: www.muzeum.koscierzyna.gda.pl
- jak przyczyniła się autostrada A1 do likwidacji linii kolejowej Pszczółki-Kościerzyna www.kow.com.pl/serwis-informacyjny/amber-one-kontra-linie-kolejowe/
- przejazd ostatniego pociągu osobowego w 2000 roku na trasie Tczew - Skarszewy www.youtube.com/watch
A tak było na trasie ...
